Sinüzit Nedir, Sinüzit Belirtileri Nelerdir?
Sinüs; burun ve göz çevresindeki kemiklerin içindeki boşluklara verilen addır. Bu boşlukların burun içine açıldıkları kanallardaki tıkanıklıklar nedeniyle iltihaplandığında ortaya çıkan enfeksiyona ‘sinüzit’ denir. Sinüzitin akut ve kronik (müzmin) olmak üzere iki tipi vardır. Akut sinüzitte; burun tıkanıklığı, sarı, yeşil veya kanlı burun akıntısı, gözlerin etrafında ağrı, diş ağrısı ile karışabilen yanak ağrısı, yüzde basınç hissi, öne eğilmekle artan yüz veya baş ağrısı, kötü ağız kokusu belirtileri bulunabilir. Bazen de kuru öksürük, hafif ateş veya mide rahatsızlığı şikayetleri görülebilir. Kronik sinüzitte, belirtilerin süresi üç aydan uzundur. Koyu burun akıntısı, geniz akıntısı, burun tıkanıklığı, koku alamama ve özellikle geceleri artan öksürük belirtileri görülebilir.
Sinüzit en çok kimlerde görülür?
Herkes sinüs enfeksiyonu geçirebilir ancak bazı gruplar daha hassastır. Sinüzitin en çok görüldüğü kişiler şunlardır:
Alerjisi olanlar: Bir alerji atağı, soğuk algınlığı gibi mukozanın şişmesine, sinüs kanallarının kapanmasına, mukus akımının engellenmesine ve bakteri enfeksiyonuna neden olur.İyi nefes almayı ve mukus akışını engelleyecek yapısal burun bozuklukları olanlar: Burnu kırılmış veya septum deviasyonu olanlar sinüzite daha yatkındır.Sık sık enfeksiyona maruz kalanlar: Okul öğretmenleri ve sağlık personeli sinüzite karşı daha hassastır.Sigara içenler: Tütün dumanı ve nikotin doğal direnç mekanizmasını bozar.
Sinüzitin belirtileri nelerdir?
Bir haftadan fazla devam eden nezlelerin büyük çoğunluğu sinüzittir.Erişkinlerde burun tıkanıklığı, sarı-yeşil burun ve geniz akıntısı; hangi sinüsün etkilendiğine bağlı olarak yüzde veya alında üzerine basmakla oluşan, gözler arasında veya gerisinde, yanaklarda ve üst dişlerde ağrı meydana gelir.Ağızda garip bir tat oluşur.Çocuklarda huzursuzluk, inatçı öksürük ve geniz akıntısına bağlı kusma olabilir.Tüm yaş gruplarında kısmen daha az rastlanan belirtiler; ateş, yorgunluk, ağız kokusu, koku alma duyusunda azalma, boğaz ağrısı, bazen ses kısıklığıdır.Akut sinüzitte, yüzdeki ve alındaki daha ağır olabilir.
Sinüzit ne tür komplikasyonlara yol açabilir?
Sinüzit, doğru tedavi edildiğinde komplikasyon nadir görülür. Ancak enfeksiyon hassas bölgelere yayılırsa ölümcül sonuçlar doğurabilir. Enfeksiyon, özellikle göz çukuru ve kafaiçine yayıldığında sorunun ciddiyeti artar. Belirtilen komplikasyonlar hem akut hem de kronik sinüzit ataklarından sonra ortaya çıkmaktadır.
Bu komplikasyonlar;
1. Kafaiçi Komplikasyonlar
Frontal, etmoid (ethmoid) ve sfenoid (sphenoid) sinüsler, kafaiçi boşluğundan ince bir kemik tabaka ile ayrılır. Eğer enfeksiyon, bu kemiği geçerse beyni saran doku ve sıvılarda da yaygınlık göstererek menenjite neden olabilir. Daha ileri tabakalara ilerlerse, beyin içinde apse (ya da iltihap toplanması) oluşturacak ciddi durumlara da sebebiyet verebilir. Bu tür sorunlar yaşamı tehdit edicidir, yoğun ve acil tedavi gerektirir.
2. Göz Çukuru Komplikasyonları
Frontal, maksiler (maxillary), etmoid (ethmoid) ve sfenoid (sphenoid) sinüsler, göz çukurunun etrafına yerleşmişlerdir. Bundan dolayı bu sinüslerin iltihapları, göz çukuruna yayılarak gözkapağı apselerinden körlüğe kadar giden bir dizi komplikasyona sebep olabilir.
3. Damar Komplikasyonları
Karotis atardamarı (şahdamarı) ve kavernus sinüs, sfenoid sinüs ile komşuluğu olan iki büyük damarsal yapıdır. Bu yapılardan herhangi birinin enfekte olması sonucu anevrizma ya da beyne pıhtı gitmesi gibi yaşamı tehdit edici komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
4. Astım
Bazı hastalar, aynı anda astım ve kronik sinüzit sorunu yaşayabilirler ve bu hastalardaki sinüzit atakları (sinüzitin alevlenmesi), astım ataklarını tetikleyebilir. Birçok çalışmada, hastalardaki sinüzit tedavisi ile astım ilerleyişinin durduğu gözlenmiştir.
5. Osteomyelit / Osteomyelitis: Kemikiliği Iltihabı
Yakın zamanda yapılan bazı çalışmalar, kronik sinüzit enfeksiyonlarından kemikler de etkilenmişse enfeksiyon tedavisinin daha da güçleşeceğini göstermektedir. Böyle bir komplikasyon, yukarıda ifade edildiği gibi kafaiçi ve göz içi enfeksiyonlara zemin hazırlayabilir.
6. Koku Ve Tat Kaybı
Sinüzit, birbiri ile ilişkili olan tat ve koku duyularını eş zamanlı etkileyebilir. Bu duyuların azalması, zararın niteliğine göre geçici ya da kalıcı olabilir. Birçok vakada neden, kokuları nakleden koku sinirinin olduğu bölgedeki hava akışının bozulmasıdır. Bu durumun düzeltilmesi ile bu hava akışı da düzelebilir. Bu özellikle, nazal poliplerden şikâyet eden hastalar için faydalıdır. Fakat bazı vakalarda kronik sinüzit, koku taşıyan sinüslerin olduğu bölgeleri kalıcı zarara uğratmış da olabilir.
Sinüzit tanısı nasıl konur?
Sinüzit tanısı koyulurken, doktorunuz size soluk alıp vermeniz, burun akıntınızın rengi ve kokusu, hangi olayların (günün hangi saatinde veya hangi mevsimde) bu bulgulara neden olduğu ile ilgili sorular soracaktır. Baş ağrınızın ne zaman ve hangi sıklıkta olduğu, ne kadar sürdüğü; bulantı, kusma, görme bozukluğu veya burun tıkanıklığı ile ilişkili olup olmadığı belirtmeniz gerekecektir.
KBB uzmanı, özellikle burun içi dokunuzun görünüşüne ve salgının niteliğine dikkat ederek kulağınızı, burnunuzu, ağzınızı, dişlerinizi ve boğazınızı muayene edecek ve hassasiyeti inceleyecektir. Bazı durumlarda sinüslerinizin röntgen filmi gerekli olabilir.
Sinüzit teşhisinde kullanılan tanı yöntemleri şunlardır: endoskopik burun muayenesi, paranazal sinüs bilgisayarlı tomografisi,(pns bt) ve sinüs filmi (waters grafisi)
Sinüzit nasıl tedavi edilir?
Hangi durumlarda cerrahi operasyon gerekir?
Tedavi, doktorunuzun koyduğu teşhis ile bağlantılı olacaktır. Öncelikle hastanın sinüs tomografisi sonuçlarının incelenmesi gerekir. Akut (ani gelişen) sinüzit, çoğunlukla antibiyotik tedavisine yanıt verirken kronik (müzminleşmiş) sinüzit için genellikle cerrahi müdahale gerekmektedir. Son yıllarda uygulanan Fonksiyonel Endoskopik Sinüs Cerrahisi (FESC) bu hastalıkların çözümünde uygulanan basit bir tekniktir. Sonuçlar oldukça başarılıdır. Eğer sonuçlar; alerji, migren veya sinüzite benzeyen bir başka nedenden dolayı ise doktorunuz alternatif bir tedavi planı uygulayacaktır.
Ameliyat ile amaçlanan, tıkalı olan sinüs yollarının açılmasıdır. Böylece sinüslerin havalanması sağlanır; enfeksiyon geriler ve kaybolur.
FESC, endoskop denilen içinden ışık geçen borular yardımıyla yapılan, burnun ve sinüslerin anatomik yapısına mümkün olduğu kadar az zarar vermeyi amaçlayan bir cerrahidir.
Ameliyat, doktorunuzun tercihine ve size bağlı olarak lokal ya da genel anestezi altında yapılabilir. Ameliyat, ortalama yarım saat ile bir buçuk saat arası sürmektedir. Ameliyat sonrası hasta aynı gün ya da bir sonraki gün taburcu edilir. Ameliyat sonrası genellikle burna tampon konması gerekmez. Hasta 3-5 günde normal günlük yaşamına döner.
Ameliyat sonrası hastalar birkaç hafta boyunca ayakta pansumanlara gelir. Bu ameliyatın en önemli avantajları, ameliyat sonrası aynı gün taburcu olabilme, açık yara olmaması ve normal dokulara zarar verilmemesi olarak sayılabilir. Bu ameliyat kronik (müzmin) sinüzit tedavisinde en başarılı yöntemlerdendir.
Doktorunuz bu ameliyatla birlikte balon sinoplasti uygulaması da yapabilir.